Šta su društvene mreže i zašto ih koristimo?
Društvene mreže su fenomen digitalnog doba, koji je drastično promenio način komunikacije savremenog čoveka. Teorija kaže da su društvene mreže grupe ljudi okupljenih oko određenih sličnosti (kulturoloških, religijskih, ekonomskih, sportskih…) ili zajedničkih interesa. Osim toga, društvena mreža je društvena struktura koja je određena društvenim interakcijama između pojedinaca, grupa, organizacija ili zajednice.
Vodeće društvene mreže su obično dostupne na više jezika i omogućavaju korisnicima da se povežu sa prijateljima ili drugim ljudima preko geografskih, političkih ili ekonomskih granica.
Zbog čega su društvene mreže toliko popularne?
Postoji više motiva zbog kojih se ljudi povezuju na društvenim mrežama, kao što su:
- Emocionalni motivi
- Kulturni motivi
- Potreba za poistovećivanjem ili identifikacijom i
- Davanje doprinosa brendu.
Prema Hootsuite izveštaju o društvenim medijima, najčešći motiv korišćenja društvenih mreža je povezivanje sa prijateljima i porodicom, zatim slede ispunjavanje slobodnog vremena i čitanje novih priča. Studenti MBS-a, na modulu marketing, analiziraju ove motive na praktičnim primerima, i prate tendencije na digitalnom tržištu.
Prema zvaničnim podacima danas je 62,5% stanovništva aktivno na internetu, što je oko 4,95 milijardi ljudi. (Hootsuite. We are social. 2022 – https://www.hootsuite.com/resources/digital-trends). Od tog broja, veliki je udeo onih koji su aktivni na društvenim mrežama – oko 37% svetske populacije. Nije zanemarljivo ni vreme koje svetska populacija posveti internetu i mrežama. Prosečni internet korisnik provede dnevno 136 min na društvenim mrežama, i skoro 7 sati na internetu.
Stručnjaci ocenjuju da će tokom tekuće 2022. godine sajtovi za društveno umrežavanje dostići rekordnih 3,96 milijardi korisnika. Ovaj broj će se u budućnosti povećavati kako upotreba mobilnih uređaja i društvenih mreža sve više dobija na snazi na tržištima koja su ranije bila nedovoljno razvijena.
U svetu društvenih mreža najveći lider je Facebook, kao prva mreža koja je dostigla milijardu korisnika, a prema najskorijim podacima ima više od 2,89 milijardi aktivnih korisnika mesečno.
Tri najznačajnija elementa međuljudskih odnosa na Facebook mreži su:
- profili
- grupe i
- stranice.
Kompanija trenutno poseduje četiri najveće platforme društvenih medija, svaka sa preko milijardu aktivnih korisnika mesečno: Facebook (osnovna platforma), WhatsApp, Facebook Messenger i Instagram.
Kako u Srbiji koristimo društvene mreže?
U 2021. godini, oko 70 % stanovništva u Srbiji su bili korisnici društvenih medija, odnosno 4,85 miliona ljudi je koristilo društvene mreže.
Prema podacima Amazonovog sajta Alexa, koji možemo da koristimo jos svega nekoliko meseci, na listi najposećenijih sajtova u Srbiji za februar/mart 2022. godine na prvoj poziciji se našao Google.com, posle kojeg slede Youtube.com i Facebook.com. Na osmoj poziciji je Instagram.com, na jedanaestoj Linkedin.com, dok se Twitter.com rangirao na četrnaestoj poziciji.
Koja je napopularnija mreža u Srbiji?
Kao i u globalnom okruženju, možete pretpostaviti da društvena mreža Facebook uživa najveću popularnost u Srbiji. Prema podacima iz jula 2021. godine u Srbiji je bilo 4.196.000 korisnika Facebook-a. U starosnoj strukturi najdominantnija je populacija između 25 i 34 godine, koja čini 29,1 % ukupnog broja korisnika.
Prilikom analize polne strukture možemo da zaključimo da je napravljen pravi balans između muških i ženskih korisnika. Međutim, postoji razlika u aktivnostima na mreži. Evidentno je da žene u Srbiji pokazuju veću sklonost ka lajkovima i komentarima u poređenju sa muškarcima. U pogledu vrste uređaja koji su se koristili, može se zapaziti da najveći broj korisnika Facebook-a pristupa mreži posredstvom svojih mobilnih telefona (95,9%).
Prema zvaničnim podacima za isti period (jul, 2021) na mreži Instragram je zabeleženo 2.789.000 korisnika u Srbiji, od kojih je 34,4 % bilo između 25 i 34 godine. Polna struktura korisnika je relativno ujednačena, 52% žene i 48% muškarci.
Još jedna interesantna mreža koja je takođe prihvaćena u Srbiji je Snapchat. Tokom prethodne godine evidentirano je 1,5 milion korisnika, od kojih 59,1% čine žene.
Kod mlađe populacije naročitu popularnost uživa mreža TikTok, a statistika pokazuje da se broj naloga na ovoj mreži za godinu dana povećao 3 puta. Najpraćeniji nalog na TikToku ima charli d’amelio sa neverovatnih 137,400,000 pratilaca u svetu, uglavnom dece.
Ako bismo analizirali mrežu Twitter u Srbiji mogli bismo da zaključimo da definitivno nije naišla na plodno tlo, kao na primer u Sjedinjenim Američkim Državama. Prema Digital 2021 Serbia: Hootsuite, potencijalna publika za plasiranje marketing poruka na mreži Twitter u Srbiji je svega 294, 8 hiljada ljudi. Još zanimljiviji podatak je polna struktura korisnika. Čak 72,3% naloga poseduju muškarci, dok žene čine svega 27,7% korisnika ove mreže. Na našim časovima marketinga pokušaćemo da odgonetnemo misteriju koja se krije iza ovakve statistike.
Koji su motivi korišćenja društvenih mreža u Srbiji?
Studija Social Serbia 2021 koja je realizovana na uzorku od 1000 ispitanika sačinjenog od pripadnika onlajn populacije Srbije starosti od 12 do 64 godine, ukazuje da su zastupljeni sledeći motivi povezivanja korisnika putem društvenih mreža:
- Povezivanje sa prijateljima
- Razmena poruka i dopisivanje
- Zabava i ubijanje dosade
- Informisanje o aktuelnim društvenim temama
- Pretraga ljudi, kompanija, brendova
- Da budem u toku i ne propustim nešto
- Praćenje omiljenih brendova
- Onlajn kupovina.
Oglašavanje na društvenim mrežama u Srbiji
Imajući u vidu veliki auditorijum koji egzistira u digitalnom okruženju, marketing na društvenim mrežama pruža neiscrpne mogućnosti za promociju. Ukupni troškovi na digitalni marketing u Srbiji tokom 2020. godine iznosili su 65,79 miliona evra, dok su troškovi oglašavanja na društvenim medijima iznosili oko 22, 54 miliona evra. Tokom 2020. godine srpski marketari su potrošili oko 14 miliona evra na Facebook i Instagram marketing, što je znatno više u poređenju sa ostalim platformama društvenih medija. LinkedIn marketing je bio sledeća vodeća platforma po troškovima od 780 hiljada evra.
Piše: Prof. dr Saša Virijević Jovanović
Svaki problem, pa tako i svaki fenomen, imaju dve perspektive. Studentkinja osnovnih studija MBS-a podelila je sa nama u prethodnom blogu kako korišćenje društvenim mreža izgleda iz perspektive mladog korisnika. Obzirom da Anđela pripada starosnoj grupi koja je glavna „meta“ društvenih mreža, zanimljivo je pročitati iskren tekst o uticaju društvenih mreža na život jedne mlade žene u Srbiji danas.
